INFORMACJE OGÓLNE
Nazwa polis pochodzi od imienia Argos, syna Zeusa i Niobe.
Miejsce narodzin Perseusza, syna Danae i Zeusa. Było także stolicą króla Fejdona i domem rzeźbiarzy Ageladasa i Polykleitosa.
Położenie: na Peloponezie, w Argolidzie (blisko centrum równiny), pomiędzy dwoma wzgórzami: Aspis i Larissa oraz rzeką Kharadros.
Założone prawdopodobnie już w Neolicie. W kulturze mykeńskiej (1700 – 1100 r. p.n.e.) było jednym z trzech głównych ośrodków tej kultury. Po upadku Myken, zyskało na znaczeniu na całym Peloponezie co trwało do VI w. p.n.e., kiedy to rozpoczęła się długa rywalizacja ze Spartą.
W okresie Inwazji Dorów (około 1075/1050 r. p.n.e.) miasto upadło i podzieliło los Myken ale przez następne 300 lat zdołało się z powodzeniem odbudować. Prawdopodobnie stało się głównym ośrodkiem Dorów na Peloponezie.
Mimo upadku miasta, przez następne stulecia zdołał się wykształcić styl geometryczny (styl dekoracji ceramiki, który charakteryzuje się powtarzającymi się wzorami geometrycznymi), charakteryzujący Argos. Ośrodki wyrobu naczyń powstały w Argolidzie prawie w tym samym okresie, co te w Attyce i o ile w początkowym okresie swego istnienia dość znacznie uległy wpływom Ateńskim, a używane wzory są do siebie bardzo podobne, to w okresie późnogeometrycznym wzornictwo ulega zmianie. Artyści ukazywali przede wszystkim sceny figuralne oparte na wyobrażeniach koni, człowieka. Rysunki w swych formach nawiązywały do stylu drugiego dipylońskiego.
Przed końcem X w. p.n.e. mieszkańcy Argos byli w stanie poddawać srebro procesowi kupelacji, co było wyjątkowym
osiągnięciem w tamtym okresie. Herodot w IV księdze wspomina: “spiżowe naczynie w rodzaju argolidzkiego mieszalnika, dokoła którego wystają głowy gryfów.”
OKRES ARCHAICZNY
Między VII a VI w. p.n.e.
Pod rządami króla Fejdona Argos, cieszyło się dostatkiem i dobrobytem na nieznaną dotąd skalę. Arystoteles użył do określenia Fejdona słowa “tyran” jako pierwszy i doskonale oddaje ono nie tylko rodzaj sprawowanej władzy, ale i charakter tego człowieka. Chodziło o to, że Fejdon jako późniejszy potomek króla Temenosa (gr. Tḗmenos; ród Temenidów) skupił w swoich rękach pełnię władzy, a więc to co dotąd na Peloponezie było niespotykane. Fejdon uchodził także za pierwszego, który wprowadził do użytku monety, jednak brak jest jednoznaczenych dowodów na potwierdzenie tego. Kolejną kwestią przypisywaną postaci Fejdona i jego inicjatywie jest tarcza (aspis) używana przez hoplitów nazywaną “Argolicką”. Jej cechą był podwójny uchwyt tzn. z centralnym porpaksem, przez który hoplita przekładał lewą rękę do łokcia i dłonią trzymał uchwyt (antilabe), w efekcie tarcza mogła być przez niego noszona na lewym ramieniu i barku. To innowacyjne rozwiązanie miało znacząco przyczynić się do wygranej Argos nad Spartą w bitwie pod Hysią (Hysiae) ok. 669 r. p.n.e.
Argos wzięło udział w II Wojnie Messeńskiej, wspierając Messenie (gr. Messinia). Wojna zakończyła się przegraną dla poleis wspierających Messenie, w tym Argos. Kilka lat po tym jak Messenia była okupowana, a Tegea i inne miasta Arkadii przystąpiły do strony Peloponeskiej, Sparta, pokonała Argos pod Thyreą (l.poj. Thyera). Ta porażka znacząco osłabiła znaczenie Argos.
W 573 r. p.n.e. Argos przejęło organizację igrzysk nemejskich; głównym powodem było nabranie znaczenia tych igrzysk i zaliczenia ich w poczet igrzysk panhelleńskich. Pierwotnie te igrzyska odbywały się w Kleonaj.
OKRES KLASYCZNY
Przez okres klasyczny, było sprzymierzeńcem Korytnu lub Aten przeciwko Sparcie.
Podczas wojen perskich rola Argos była dwuznaczna. W 481 r. p.n.e. odmówiło przystąpienia do Związku Peloponeskiego, a nawet przejawiało czasem nastawienie sprzyjające stronie Perskiej.
OKRES RZYMSKI
Podczas wojen macedońskich Argos również utrzymywało swój neutralny status. Jednak w 272 r. p.n.e. rządy zaczęli sprawować pro-macedońscy tyrani. Argos porzuciło swoją izolacjonistyczną politykę i przystąpiło do Związku Achajskiego. Filip V oddał zarządzanie Argos w ręce Nabisa, spartańskiego króla. Gdy Rzym wygrał II Wojnę Macedońską, Argos z ich decyzji otrzymało status niepodległego polis przynależącego do Związku Achajskiego, w 229 r. p.n.e.
W 146 r. p.n.e. stało się częścią rzymskiej prowincji Achajskiej, straciło swoją niepodległość i przeszło pod jurysdykcję zarządcy Macedonii. Z racji swojej historii (głównie tej mitycznej) Argos mogło się cieszyć pewnymi przywilejami, np. Cesarz Hadrian polecił wybudowanie łaźni, akweduktu.
Zostało zniszczone przez Wizygotów w II w. n.e.
Bibliografia:
“The rise of the Greeks” Michael Grant, Michael Grant Publications Ltd, 1987, ISBN: 978 1 7802 2275 2
Inne źródła:
https://www.wikiwand.com/pl/Fejdon
http://www.perseus.tufts.edu/hopper/artifact?object=Site&name=Argos
https://www.wikiwand.com/pl/Styl_geometryczny
Herodot, IV, 152