BÓSTWO | stad i trzód, podróżnych i gościnności, drogi i handlu, złodziejstwa i przebiegłości, heroldów i dyplomacji, języka i pisma, zawodów lekkoatletycznych i gimnazjów, astronomii i astrologii; |
RODZICE | Zeus, Maja |
POTOMOSTWO | |
RODZEŃSTWO | |
MIEJSCA KULTU | |
SYMBOL | kaduceusz, buty ze skrzydłami |
ZWIERZĘTA SAKRALNE | baran, zając, jastrząb |
ROŚLINY SAKRALNE | krokus, drzewo truskawkowe |
PRZYDOMKI | Psychopompos |
W INNYCH KULTURACH | Merkury (łac.) |
Miał urodzić się w Arkadii. Pełnił ważną rolę posłańca przenoszącego i głoszącego wiadomości; u Greków rola ta była uważana za bardzo ważną. Cieszył się nietykalnością.
Hermes tuż po urodzeniu uciekł z kołyski, następnie ukradł 50 sztuk bydła należącego do Apolla a ślady zatarł gałęziami, które przywiązał do ogonów zwierząt, zaś wg Owidiusza, Hermes ukrył skrzętnie skradzione stado ale został dostrzeżony przez starca o imieniu Battus. Ten w zamian za dochowanie tajemnicy zażądał jednej krowy. Hermes przystał na to żądanie ale zjawił się później u starca pod przybraną postacią w celu sprawdzenia jego prawdomówności. Hermesowi udało się przekupić Battusa do ujawnienia tajemnicy i wskazania miejsca, w którym znajdowało się stado. Za to złamanie przysięgi, bóg zamienił starca w krzemień. Na drugi dzień dziecko udobruchało boga, wręczając mu cytrę zrobioną ze skorupy żółwia. Apollo dał mu w zamian laseczkę z leszczyny, która miał godzić nieprzyjaciół. Pewnego razu rzucił ją między walczące ze sobą węże. Te oplotły kij i tak powstał kaduceusz (“Wesele ” Stanisława Wyspiańskiego). Pozostałymi atrybutami boga były: szeroki kapelusz (petasos) oraz ozdobne skrzydełka u nóg i kapelusza.
Hermes nie zaprzestał złodziejskiego fachu, Posejdonowi ukradł trójząb, Afrodycie przepaskę a Hefajstosowi obcęgi. Miarka przebrała się, kiedy chciał pozbawić Zeusa piorunów. Za ten czyn został wygnany z Olimpu. Jednak wkrótce bogowie zatęsknili za wesołym bogiem i odwołali go z wygnania. Od tej pory szybkonogi bożek stał się posłańcem bogów. Jego popularność rosła. Wkrótce musiał przyprawić sobie małe skrzydełka do nóg, aby sprostać wszystkim prośbom. Z rozkazu Dzeusa, zabił stuokiego potwora Argosa, który strzegł (z rozkazu zazdrosnej Hery) kochanki Dzeusa, Io.
Hermes był również patronem kupców, nauczycieli wymowy i ćwiczeń gimnastycznych, podróżnych, rzemieślników. Boga czczono w wielu miejscach; na drogach umieszczano słupy z jego popiersiem, tzw. Hermy; w palestrach i gimnazjonach również umieszczano jego posągi. Jako Hermes Psychopompos odprowadzał dusze zmarłych do Hadesu.
Wykorzystana literatura:
- Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Jan Parandowski, ISBN: 0907587852.