filhellen

Syn Dzeusa i Latony. Brat Artemidy. Pan słońca, najpiękniejszy z bogów. Jest wysoki, szczupły i jasnowłosy. Zachował dar wiecznej młodości, wiedząc wszystko o czasie i przestrzeni. Swoimi strzałami leczył choroby a trafiona nią człowiek w tym samym momencie umierał.

Apollo był patronem wieszczów, śpiewaków i poetów, sam grał mistrzowsko na cytrze. Należy wspomnieć o jego pojedynku z Marsjaszem, fletnistą. Satyr potrafił naśladować odgłosy natury: śpiew słowików, poszum burzy. Zwycięstwo Apollinowi przyniosły emocje, które wywołał u słuchaczy. Po pojedynku Apollo obdarł satyra ze skóry, a królowi Midasowi przyprawił ośle uszy, ponieważ podobała mu się gra Marsjasza. Zbigniew Herbert w wierszu Apollo i Marsjasz pisze, że przeciwnicy najpierw grali normalnie, a później musieli odwrócić instrumenty.

Apollo miał przyjaciela Hiacynta (Hyakinthos), którego uczył strzelać z łuku i grać na cytrze Zazdrosny o tę przyjaźń Zefir zabił młodzieńca. Z jego krwi wyrósł kwiat zwany hiacyntem, wg innej wersji, Hiacynt i Kyparissos byli jego kochankami; ulegli metamorfozie; pierwszy stał się kwiatem hiacyntu, drugi- drzewem cyprysowym.

Wraz z siostrą Dianą, dokonał zemsty na Niobe za znieważenie Leto (matki Apolla i Diany). Niobe miała pysznić się przed Latoną swoją urodą a przede wszystkim swoim licznym potomstwem podaczas, gdy Latona miała jedynie dwójkę dzieci. Za tę zniewagę Apollo wraz z Dianą z zemsty zabili wszystkie dzieci Niobe. Zrozpaczona kobieta powróciła do swojej ojczyzny, gdzie skamieniała z bólu.

Parysowi pomógł wymierzyć strzałę w piętę Achillesa; wg Pindara, Apollon sam dokonał tego czynu, przybierając postać Parysa.

Za zabójstwo Cyklopów musiał przez rok czasu odpokutować za ten czyn jako pasterz u Admeta, króla Tesalii.

Wraz z Afordytą i Artemidą, sprzyjał Trojanom.

Bóg należący do olimpijskiej arystokracji, przechwalał się swoją biegłością w strzelaniu z łuku. W Iliadzie zyskał przydomek „zdalekacelny bóg”. Amor, chcąc go utemperować, trafił boga strzałą miłości a Dafne strzałą nienawiści. Bogini uciekała przed zakochanym i na jej prośbę matka zamieniła ja w drzewo laurowe (Samuel Twardowski – Daphis w drzewo bobkowe przemieniła się)

Z Uranią miał synów Linosa i Orfeusza. Z Koronis- Asklepiosa, boga sztuki medycznej. Z nimfą Melii synów, Ismeniosa i Tenarosa.

Jego świątynia znajdowała się w Delfach, ale nim to się stało musiał pokonać Pytona. Aby upamiętnić to wydarzenie, Grecy ustanowili igrzyjska pytyjskie. Tutaj w jego imieniu, kapłanka Pytia wieściła przyszłość.

Apollo jako bóg muzyki i poezji, opiekun sztuki i nauki. Był zwierzchnikiem dziewięciu muz, córek Zeusa i Mnemosyne.

Apollo był bogiem, którego nazywano Zbawcą, ponieważ wspierał ludzi w cierpieniu i oczyszczał z grzechów. W Akropolis Stanisława Wyspiańskiego to pogańskie bóstwo zlewa się z Chrystusem.

Atrybutami boga są: kołczan wypełniony srebrnymi strzałami, łuk, lira i wieniec wawrzynu na głowie.

Wieniec laurowy dawano w nagrodę poetom, np. zwycięzcom konkursów dramatycznych (agony) podczas Dionizji Wielkich. Stąd pochodzi wyraz laureat.

Mieszkał na Parnas, skąd zsyłał natchnienie: “apolliński” umiar i rozmysł.

Od V w. p.n.e. identyfikowano go z Heliosem.

Apollińskość stanowiła podstawę Nietzscheańskiej koncepcji metafizyki artysty i wczesnej teorii tragedii, zawartej w książce “Narodziny tragedii”. Apollo był dla Nietzschego symbolem światła, miary i powściągliwości. Apollińskości odpowiada świat zjawisk lub marzeń– jest ona dążnością do obrazowania świata, tworzenia jego pozoru, który przesłania prawdę o życiu i przez to pomaga je znosić. Z żywiołu apolińskiego wyrastają sztuki plastyczne i epika. Z połączenia go z żywiołem dionizyjskim- liryka i muzyka, powstała klasyczna tragedia.

---

---

Wykorzystana literatura:

1. Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Jan Parandowski, ISBN: 0907587852,
2. Starożytni Grecy i Rzymianie w życiu prywatnym i państwowym, L. Winniczuk, O. Jurewicz, PWN, Warszawa 1968 r.